MEZHEB [İng. religios Sect, Doctrine]:
MEZHEB [İng. religios Sect, Doctrine]:
(Sosiologiya Sözlüğü) :
Gidilen, tutulan, takip edilen yoldur. Bir dinin bazı noktalarda görüş arkları bulunan kollarından herbiridir.İktikadla ilgili hükümlerin dıında kalan, amelî (tatbikî) vazifelere ait olan hususlarda ilim ve içtihad sebebiyle meydana gelmiş bulunan ayrılıklara ve tutulup gidilmesi gereken yollara mezheb denir. İslâma göre mezhebler haktır. Hz Peygamberin içtihad kapısın açık tutması ile mezhepler varlıklarını sürdürebilmişlerdir. İslâmın ilim dini olması içtihada açık olası, ile mümkün olmuştur.İktikad (iman) imamları Mâturidî ve Eş' arî'dir. Dolayısıyla itikadde mezhepler ikidir. Mezhep imamların ise, Ehl-i Sünnet Vel Cemaat Yolu'nda olan İmam-ı Azam Ebû Hanife, İmam-ı Malik, İmam-ı Şaffî ve İmam-ı Hanbel'dir.Bu aeldeki mezhepler de dört imamın ismiyle alınır. Hanefîlik, Malikîlik, Şafiîlik ve Hanbelîlik..Müslüman Türklerin büyük bir bölümünün itikaddaki mezhebi M. 894 yılında Semerkant şehrinde doğmuş olan Ebu Mansûr-i Maturidî'ye dayanır. Türklerin ameldeki mezhebi ise, çoğunlukla Hanefîliktir.Dört Sünnî mezhep dışındaki İslâm nüfusunun büyük çoğunluğu Şiî'dir. Bu alanda en çok dikkat çeken mezhip Caferîliktir. Doğu Anadolu'da ve Azerbaycan'da izleri vardır. İran Fars şiasından önemlifaklar gösteren Anadolu Aleviliği de önemli bir mezheptir.Alevi kelimesi İslâmın büyük Halifesi Hz. Ali'nin yolunda giden demektir. Hz. Ail, Hz. Peygamberin damadıdır ve Peygamberin sünnetini devam ettiren halifedir. Müslümanlıkta sünnîlikle yarış içinde olan Aleviliği, İslâma karşı ve İslam dışı bir din veya "inaç" gibi takdim etmek yanlıştır. Temeli dine Kuran'a, Peygamber'e, Hz. Ali'ye ve Ehl-i Beyt'e dayanan Aleviliği ateizm ile karıştırmamak doğru olur. (Bkz. Ateizm) (Arvasi, S.A., 1983 Doğan, M., 1982, Türkdoğan, O., 1995, Eröz, M., 1992,Fığlalı, e.R., 1980, Tük Ansiklopedisi, 1976)